Γνωρίζετε ότι τα ελαιόδενδρα είναι τα αρχαιότερα δένδρα που καλλιεργήθηκαν ποτέ; Υπάρχουν μαρτυρίες ότι φύονταν στην Αίγυπτο από το 2000 π.Χ. Επίσης, η θεά Αθηνά, θεά της ελληνικής μυθολογίας πρόσφερε ελιά στην πόλη της Αθήνας, συμβολίζοντας την πηγή πλούτου.
Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη και την Ιατρική επιστήμη της αρχαιότητας το ελαιόλαδο είχε θεραπευτικές ιδιότητες και έτσι υπήρχε η συνήθεια της κατανάλωσης μιας κουταλιάς ελαιολάδου καθημερινά. Ακόμα, η ελιά συνδεόταν με τη διατροφή, τη θρησκεία, τη διακόσμηση αγγείων, τοίχων, χρυσού. Η συνήθεια της στέψης των Ολυμπιονικών με κλαδί αγριελιάς είναι γνωστή σε όλους.
Το ελαιόλαδο στη διατροφή μας
Η παρασκευή του ελαιόλαδου έχει τις ρίζες της στην προϊστορία (6.000 π.Χ.) και παρά την τεχνολογική πρόοδο η διαδικασία παρασκευής του εξακολουθεί να είναι ίδια και απαράλλαχτη. Οι ελιές συλλέγονται, πλένονται και συνθλίβονται εν ψυχρώ σε ελαιόμυλο κι έτσι βγαίνει το πρώτο λάδι από τη μια (παρθένο) και ο ελαιοπολτός από την άλλη. Αυτός υφίσταται και άλλες συνθλίψεις σε άλλο ελαιοπιεστήριο που οδηγούν σε λάδι κατώτερης ποιότητας, που χρειάζεται ραφινάρισμα ή χρησιμεύει για την παρασκευή σαπουνιών.
Σε ποιά ομάδα τροφής κατατάσσεται το λάδι;
Το λάδι ανήκει στην ομάδα του λίπους και είναι μονοακόρεστο λιπαρό οξύ. Τα μονοακόρεστα λίπη είναι η μια ομάδα από τα ακόρεστα λίπη, περιέχουν διπλούς δεσμούς μεταξύ των ατόμων του άνθρακα που περιέχουν ένα ζευγάρι λιγότερα υδρογόνα στη χημική τους αλυσίδα. Τα μονοακόρεστα λίπη είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου. Π.χ. canola, φυστικέλαιο, ελαιόλαδο.
Η θρεπτική αξία του ελαιολάδου:
Να θυμάστε πάντα ότι 5 ml ( 1κουταλάκι του γλυκού) ελαιόλαδο περιέχει 5 γραμμάρια λίπους και 45 θερμίδες. Από αυτό 14% είναι κορεσμένα λίπη, 74% μονοακόρεστα λίπη και 8% πολυακόρεστα λίπη. Το σημαντικότερο όλων είναι ότι το ελαιόλαδο δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη και είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, που είναι αντιοξειδωτική, Προβιταμίνη Α αντιξηροφθαλμική, βιταμίνη Κ αντιαιμορραγική, βιταμίνη Δ αντιραχητική, Λινολεϊκό Οξύ, Ελαϊκό Οξύ, Φαινόλη, Χλωροφύλλη. Μια κουταλιά σούπας ελαιόλαδο αντιστοιχεί με 120 θερμίδες, 14 γρ. λίπους αντιστοιχούν με 11γρ. μονοακόρεστου λίπους. Απορροφάται εύκολα, βοηθά στη χώνεψη, μειώνει τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις πιθανότητες για καρκίνο, ή διαβήτη.
Πόσο ελαιόλαδο πρέπει να περιέχει η διατροφή μας:
Το 30% των ημερήσιων θερμίδων μας μπορεί να προέρχονται από λίπος. Από αυτό 8-10% = κορεσμένο (ζωικό λίπος, φοινικέλαιο, ινδοκάρυδο), 10% = μονοακόρεστο (ελαιόλαδο), 10-12% = πολυακόρεστο (λάδι ψαριού, ηλιανθέλαιο)-ω3+ ω6 λιπαρά οξέα.
Και να θυμάστε:
1 γρ. λίπους = 9 θερμίδες. Άρα, ένα άτομο που χρειάζεται 2000 θερμίδες/μέρα χρειάζεται 4 ½ κουταλάκια λάδι την ημέρα (22γρ. μονοακόρεστο λίπος).
Έχει λιγότερες θερμίδες και λίπος από ό,τι το βούτυρο:
Επειδή τα υγρά λάδια είναι πιο συμπυκνωμένα και το βούτυρο περιέχει και άλλα συστατικά όχι μόνο λίπος, το ελαιόλαδο μπορεί να περιέχει περισσότερες θερμίδες και λίπος. Π.χ. 1 κουταλιά λάδι έχει 14 γρ λίπος, 120 θερμίδες. Μια κουταλιά βούτυρο έχει 12 γραμμάρια λίπος και 100 θερμίδες. Η κύρια διαφορά τους είναι στο είδος των λιπαρών οξέων που αναφέραμε προηγουμένως είναι: Tο ελαιόλαδο έχει μεγάλη περιεκτικότητα μονοακόρεστων λιπιδίων και το βούτυρο περιέχει περισσότερο κορεσμένα λίπη που οδηγούν στην αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα.
