Εξουθένωση στην εργασία … και στο σπίτι! Αισθάνεστε σωματική κόπωση όταν σηκώνεστε το πρωί αλλά και στο τέλος μίας εργάσιμης ημέρας; Θέλετε να κάνετε απλώς τη δουλειά σας χωρίς να σας ενοχλούν; Αμφισβητείτε τη σπουδαιότητα της δουλειάς σας; Ίσως χρειάζεται
να διερωτηθείτε κατά πόσο είστε εξαντλημένοι από την εργασία σας και βιώνετε επαγγελματική εξουθένωση (career burnout). Τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης εμφανίζονται σε συναισθηματικό, γνωστικό, οργανικό επίπεδο και σε επίπεδο συμπεριφοράς (άγχος, κατάθλιψη, απελπισία, κυκλοφοριακά και καρδιακά προβλήματα, μυοσκελετικοί πόνοι, έντονη εφίδρωση, γαστρεντερικά προβλήματα κ.ά. Εκτός όμως από την επαγγελματική εξουθένωση ένα φαινόμενο που πρόσφατα έχει αρχίσει να διερευνάται είναι αυτό της συζυγικής εξουθένωσης (couple burnout). Η συζυγική εξουθένωση προκαλείται όταν οι αρχικές προσδοκίες των συντρόφων από τη σχέση τους έρχονται σε αντίφαση με την πραγματικότητα, γεγονός που τους προκαλεί άγχος και απογοήτευση. Συνδέεται με σωματική, συναισθηματική και πνευματική κόπωση του ζευγαριού και η σχέση συχνά κινδυνεύει να διαλυθεί Όπως προκύπτει από τα ερευνητικά δεδομένα, η εξουθένωση στο ζευγάρι συνδέεται με την εξουθένωση που βιώνουν οι σύντροφοι στη δουλειά τους. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τις ώρες που διαθέτει ο σύγχρονος άνθρωπος στην εργασία και την ενέργεια που απαιτείται να καταναλώσει για την επίτευξη των επαγγελματικών του στόχων, για να αντιληφθεί τη σύγκρουση που μπορεί να βιώσει όταν χρειάζεται να ισορροπήσει τις απαιτήσεις αυτές με την οικογένειά του. Σε ό,τι αφορά τη σχέση του ζευγαριού, η πολύωρη ενασχόληση των συντρόφων με το επάγγελμά τους, μειώνει τη συναισθηματική τους διέγερση και τη μεταξύ τους επικοινωνία.
Όταν το άτομο βιώνει εξουθένωση στην εργασία, συχνά απομονώνεται, χάνει την εμπιστοσύνη του στους συναδέλφους και έχει υπέρμετρες απαιτήσεις από το σύντροφό του, γεγονός που προκαλεί συγκρούσεις στη σχέση. Τα συναισθήματα της απογοήτευσης μεταφέρονται στο γάμο αλλά και αντίστροφα. Επομένως, οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο γάμο τους, είναι πιθανόν να επενδύουν πολύ χρόνο και ενέργεια στη δουλειά, βρίσκοντάς την σαν μια διέξοδο στα προσωπικά τους προβλήματα, με αποτέλεσμα να απογοητεύονται πλήρως αν τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα περίμεναν και η οικογένεια δεν μπορεί να τους στηρίξει.
Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα έρευνας που διεξήχθη σε Έλληνες εργαζόμενους (Σωτηράκη & Αντωνίου, υπό δημοσίευση) , ηλικίας από 20 έως 64 ετών, όπου προέκυψε ότι οι συμμετέχοντες που κατατάσσονται στην κατηγορία υψηλής συζυγικής εξουθένωσης εμφάνισαν τον υψηλότερο μέσο όρο σε όλους τους παράγοντες της επαγγελματικής εξουθένωσης, ενώ τα άτομα χαμηλής συζυγικής εξουθένωσης φάνηκε ότι ήταν λιγότερο εξουθενωμένοι επαγγελματικά, καθώς εμφάνισαν το χαμηλότερο μέσο όρο. Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν την αρχική υπόθεση της έρευνας, γεννώντας προβληματισμούς σχετικά με την ετοιμότητα των εργαζόμενων και των εργοδοτών να αντιμετωπίσουν τη νέα πραγματικότητα.
