που οδηγούν τον ασθενή στον οφθαλμίατρο. Τις περισσότερες φορές η διάγνωση είναι προφανής: φλεγμονή του επιπεφυκότα, δηλαδή της λεπτής μεμβράνης που καλύπτει το εσωτερικό των βλεφάρων και το λευκό τμήμα του βολβού.
Ο οφθαλμίατρος καλείται τότε να διαγνώσει ανάμεσα σε 12 τουλάχιστον διαφορετικές κλινικές περιπτώσεις που συνεπάγονται υποψία επιπεφυκίτιδας. Στο παρόν κείμενο θα ασχοληθούμε με το θέμα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας, που αφορά ποσοστό άνω του 20% του συνολικού πληθυσμού.
Οι αλλεργίες οφείλονται στην υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μικροσκοπικά, ακίνδυνα κατά τα άλλα, αντικείμενα («αλλεργιογόνα»). Συχνά η αλλεργική προδιάθεση είναι συστηματική αντίδραση του οργανισμού, συνεπώς συνυπάρχει με άσθμα, ρινίτιδα, ατοπική δερματίτιδα, κ.λπ.
Σχετικά με την αλλεργική επιπεφυκίτιδα, τα κλινικά συμπτώματα που την συνοδεύουν είναι φαγούρα, οίδημα, δακρύρροια, εκκρίσεις, αίσθηση ξένου σώματος, ξηρότητα και φωτοφοβία. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα μπορεί να έχουν έξαρση μόνο την άνοιξη (εποχική αλλεργική επιπεφυκίτιδα) ή και κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, με επιδείνωση την άνοιξη (χρόνια αλλεργική επιπεφυκίτιδα). Για την τελευταία περίπτωση ευθύνονται συνήθως αλλεργιογόνα κλειστών χώρων (π.χ. τρίχωμα ζώων, ακάρεα, οικιακή σκόνη, μαξιλάρια) και προτείνεται κυρίως αγωγή απευαισθητοποίησης.
Μια ειδική μορφή οφθαλμικής αλλεργίας είναι η λεγόμενη εαρινή κερατοεπιπεφυκίτιδα, η οποία πλήττει τα παιδιά, ιδιαίτερα τα αγόρια. Βασικά σύμπτωματά της είναι η φαγούρα και οι βλεννώδεις εκκρίσεις, που παρουσιάζουν έξαρση την άνοιξη. Οι περισσότεροι ασθενείς βελτιώνονται θεαματικά μετά την εφηβεία, αλλά παραμένει μία από τις δύο μορφές αλλεργίας που μπορούν να έχουν και ατυχή κατάληξη, με μόνιμη απώλεια όρασης.
Η δεύτερη σοβαρή μορφή αλλεργίας είναι η ατοπική κερατοεπιπεφυκίτιδα, η οποία πλήττει και το δέρμα γύρω από τα μάτια, με την εμφάνιση εκζέματος. Σε πολλές περιπτώσεις καταλήγει σε βαρύτατης μορφής βλεφαρίτιδα και χρόνια προβλήματα φλεγμονής της οφθαλμικής επιφάνειας, με υπαρκτό τον κίνδυνο σοβαρής απώλειας όρασης.
Άλλες μορφές οφθαλμικής αλλεργίας είναι η θυλακιώδης επιπεφυκίτιδα, που σχετίζεται με την καθημερινή χρήση φακών επαφής, και η βλεφαροεπιπεφυκίτιδα, η οποία προκαλείται λόγω της επαφής των ματιών με καλλυντικά προϊόντα και φάρμακα.
Συμβουλές για την αντιμετώπιση των οφθαλμικών αλλεργιών
Αποφεύγετε το τρίψιμο των ματιών με τα χέρια.
Χρησιμοποιείτε καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου για την προστασία της οφθαλμικής επιφάνειας από τα αλλεργιογόνα και την αντιμετώπιση της φωτοφοβίας.
Τοποθετείτε κρύες κομπρέσες πάνω στα κλειστά βλέφαρα, φροντίζοντας πάντοτε πιο μπροστά να έχετε πλύνει τα χέρια σας.
Προτιμάτε τα τεχνητά δάκρυα χωρίς συντηρητικά από το απλό νερό της βρύσης για την απομάκρυνση των αλλεργιογόνων από την οφθαλμική επιφάνεια.
Απομακρύνετε άμεσα τους φακούς επαφής που λειτουργούν ως «σφουγγάρι», κατακρατώντας τα αλλεργιογόνα.
Αξιοποιείτε την προηγούμενη εμπειρία σας για την έγκαιρη προληπτική χρήση φαρμακοθεραπείας.
Φαρμακοθεραπευτική αντιμετώπιση των οφθαλμικών αλλεργιών
Η φαρμακοθεραπεία εξατομικεύεται από τον ειδικευμένο γιατρό ανάλογα με τη συμπτωματολογία, το είδος της πάθησης, την ηλικία, την κλινική πορεία και το φάσμα των παρενεργειών των φαρμάκων.
Τεχνητά δάκρυα: Έχει αποδειχθεί από νεότερες αξιόπιστες μελέτες ότι τα απλά τεχνητά δάκρυα έχουν συχνά το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με παλαιότερης γενιάς αντισταμινικά κολλύρια.
Αντισταμινική θεραπεία: Εφαρμόζεται ως επί το πλείστον τοπικά και σπανιότερα συστηματικά. Έχει ικανοποιητική δράση στην κλασική εποχική αλλεργία, αντιμετωπίζοντας την αγγειοδιαστολή και το αίσθημα φαγούρας. Ωστόσο, είναι κλινικά ανεπαρκής στη χρόνια αλλεργία.
Αγγειοσυσταλτική θεραπεία: Εφαρμόζεται εκτεταμένα με τη χρήση κολλυρίων. Δεν πρέπει πάντως να αποτελεί την πρώτη επιλογή στην αντιμετώπιση της σοβαρής οφθαλμικής αλλεργίας λόγω της συχνής πρόκλησης φαρμακευτικής επιπεφυκίτιδας μετά απο παρατεταμένη χρήση.
Κολλύρια - σταθεροποιητές των μαστοκυττάρων: Λειτουργούν μόνο προληπτικά. Ωστόσο, η ανάγκη πολλαπλής δοσολογίας κατά τη διάρκεια της ημέρας περιορίζει δραστικά τη συμμόρφωση των μικρών ασθενών, άρα και τη θεραπευτική αξία τους.
Κολλύρια συνδυασμένης αντισταμινικής – αγγειοσυσταλτικής - σταθεροποιητικής δράσης: Συνταγογραφούνται μόνο για παροδική χρήση, για την αντιμετώπιση όλων των σοβαρών μορφών οφθαλμικής αλλεργίας.
Αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή, στεροειδή και στεροειδή νέας γενιάς: Αποτελούν απαραίτητα εργαλεία, αλλά απαιτούν και ιδιαίτερη προσοχή λόγω του φάσματος των σοβαρών επιπλοκών που συχνά συνεπάγονται.
Κυκλοσπορίνη, μονοκλονικά αντισώματα: Θα αποτελέσουν σίγουρα την επόμενη γενιά φαρμάκων, όταν ολοκληρωθούν οι σχετικές κλινικές μελέτες.
Οι σύγχρονες μέθοδοι της τεχνολογίας επιτρέπουν την αποτελεσματική καταπολέμηση της επιπεφυκίτιδας, ανεξάρτητα από το αίτιο που την προκαλεί. Με τη βοήθεια ενός ειδικού, θα βρείτε σίγουρα την αγωγή που ταιριάζει στην περίπτωσή σας, ώστε να πάψετε πια να κυκλοφορείτε με… κόκκινα ματάκια!
http://odosomorfias.blogspot.com
