Από το 3000 π.Χ. όπου οι Σουμέριοι δημιούργησαν τα περίφημα ζιγκουράτ, ναούς σε ψηλούς τεχνητούς λόφους που οι πλαγιές τους φυτεύονταν με δέντρα, μέχρι και σήμερα που ο σύγχρονος άνθρωπος προσπαθεί να επιτύχει ένα σύμπλεγμα τεχνητών νησιών στο σχήμα ενός φοίνικα, τα λεγόμενα palm islands, που κατά πολλούς θεωρείται ήδη το όγδοο θαύμα της ανθρωπότητας, οι καλλιτεχνικές τάσεις του ανθρώπου τον ώθησαν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που μπορεί να αποτελεί τη συγκεκριμενοποίηση των ιδεών του μέσα στη φύση. Άλλωστε, κατά πολλούς, το τοπίο και ειδικότερα ο κήπος είναι η ιδεαλιστική όψη για τον άνθρωπο που τον δημιούργησε και καθώς ο άνθρωπος αποτελεί μέρος της κοινωνίας, ο κήπος κάθε χρονικής περιόδου, αποτελεί το ιδεώδες της κάθε εποχής.
Η φύση μας προσκαλεί να δημιουργήσουμε το δικό μας μικρόκοσμο, το δικό μας επίγειο παράδεισο
Με βάση τα παραπάνω, μέσα σε αυτές τις σελίδες θα προσπαθήσουμε να τονίσουμε κάποιες αρχές, στάδια, βήματα, ιδέες και προτάσεις για τη δημιουργία ενός εξωτερικού χώρου, αλλά και τις ιδιαιτερότητες του κήπου στη Βόρεια Ελλάδα. Σκοπός μας είναι ο χώρος αυτός να μετατραπεί σε ένα άρτια δομημένο τοπίο αισθητικής αξίας, με ιδιαίτερη χρηστικότητα και λειτουργικότητα.
Σχεδιασμός του κήπου
Σημαντικό κομμάτι στη δημιουργία ενός κήπου είναι ο σχεδιασμός του. Με τον τρόπο αυτό έχουμε τη δυνατότητα να γνωρίζουμε την ακριβή εικόνα του κήπου μας και κυρίως το οικονομικό μέγεθος της κατασκευής του. Τα σχέδια που θα μας βοηθήσουν στο στάδιο αυτό είναι τα εξής :- Χωροταξικό Σχέδιο. Σε αυτή τη φάση μελετάμε περισσότερο τους χώρους και τις δραστηριότητες που αυτοί θα έχουν καθώς και την κίνηση μέσα στον κήπο μας. Πρώτα ορίζουμε την είσοδο των πεζών και στη συνέχεια την είσοδο των οχημάτων. Έπειτα, δημιουργούμε το δρόμο που συνδέει την είσοδο με την κύρια είσοδο της κατοικίας και τον αυτοκινητόδρομο που θα καταλήγει στο χώρο στάθμευσης. Το σχήμα των διαδρόμων αυτών είναι προτιμότερο να αποτελεί μια ελεύθερη καμπύλη ώστε ο χώρος να μοιάζει περισσότερο στο φυσικό περιβάλλον. Επόμενο βήμα είναι να ορίσουμε τους χώρους και τις δραστηριότητες που αυτοί θα έχουν (π.χ. το χώρο του μπάρμπεκιου, της πισίνας, έναν καθιστικό χώρο μέσα στον κήπο, μια λίμνη, την παιδική χαρά, ένα γήπεδο κ.ο.κ.) δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις αντιφατικές δραστηριότητες (αποφεύγουμε να τοποθετήσουμε έναν χώρο απομόνωσης δίπλα σε ένα γήπεδο μπάσκετ ή μια παιδική χαρά). Τέλος ορίζουμε τις κατασκευές που θέλουμε να έχουμε (μια πέργκολα, ένα σιντριβάνι κ.ο.κ.) καθώς και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν (ξύλο, γυαλί, πέτρα, άσφαλτος, κορμοί δέντρων τσιμεντένιες πλάκες κ.ο.κ.)
- Σχέδιο Φύτευσης. Στη φάση αυτή έχουν ξεκαθαρίσει πλέον οι χώροι που πρόκειται να τοποθετηθεί το φυτικό υλικό. Για τους χώρους αυτούς επιλέγουμε φυτά λαμβάνοντας υπόψη την ανθεκτικότητα στο μικροκλίμα της περιοχής, την καλλωπιστική τους φροντίδα, την υφή και τη χροιά του φυλλώματος, το εύρος και την εποχή ανθοφορίας τους, το ποσοστό αναλογιών ύψους και πλάτους και τις τελικές τους διαστάσεις. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει ο χώρος μας για να μπορέσει να μετατραπεί σε έναν όμορφο κήπο είναι η ποικιλία στο φυτικό του υλικό.
 |  |  |
| Με το χωροταξικό σχέδιο ορίζονται κ.λ.π.οι εξωτερικοί χώροι όπως οι διάδρομοι, η είσοδος, η πισίνα κ.λ.π. | ||
Ειδικότερα για το κλίμα της Βορείου Ελλάδος προτείνονται τα εξής :
Συνδυασμός καλλωπιστικών και δασικών δένδρων
Σφένδαμος, Ψευδοπλάτανος, Υποκαστανιά, Ακακία Κωνσταντινουπόλεως, Κατάλπη, Κόκκινη οξιά, Ιβίσκος ο Συριακός, Μανόλια, Καλλωπιστική μηλιά, Καλλωπιστική δαμασκηνιά, Βελανιδιά, Ιτιά, ΦλαμουριάΧρήση Αειθαλών και φυλλοβόλων θάμνων
Ιαπωνικός σφένδαμος, Βερβερίδα, Μπαμπού, Καλλιστήμωνας, Καμέλια, Κερατόστιγμα, Τσιντόνια, Χειμώνανθος, Κυδωνίαστρο, Δάφνη, Ελέαγνος, Φορσίθια, Πουρνάρι, Μανόλια φυλλοβόλος, Αγγελική πανασέ, Φωτείνια, Δαφνοκερασιά, Σπιρέα, Βιβούρνο, ΒεϊγκέλιαΧρήση Φυτών Εδαφοκάλυψης
Δενδρολίβανο το έρπον, Φεστούκα, Νάνα αγγελική, Χαμαικύπαρις νάνα, Γιουνίπερους, Νάνο πεύκοΜπορντούρες
Βερβερίδα, Ευώνυμο, Υπέρικο, Αγγελική, Λιγούστρο, ΣπιρέαΨηλοί Φράκτες
Κυπαρίσσι αριζόνας, Λεμονοκυπάρισσο, Λέιλαντι, Δάφνη, ΤούγιαΕτήσια, Πολυετή και Ποώδη Άνθη
Πανσές, Αγύρατο, Καμπανούλα, Ακουιλέγια, Ηλιάνθεμο, Γκαζάνια, Γεράνι, Πρίμουλα, Γυψοφίλη, Σάλβια, Πετούνια |  |  |
| Βάλτε χρώμα στον κήπο σας | ||
- Σχέδιο Ηλεκτροφωτισμού. Ο νυχτερινός φωτισμός μεγιστοποιεί τη γαλήνη που προσφέρει ο κήπος. Ασχολίες όπως το διάβασμα, το φαγητό ή απλά η παραμονή έξω τα ζεστά βράδια της άνοιξης του καλοκαιριού και του φθινοπώρου γίνονται απολαύσεις με τη βοήθειά του. Το πιο σημαντικό σε αυτή τη φάση του σχεδιασμού είναι να εξασφαλιστεί η κίνηση σε σημεία ιδιαίτερης προσοχής όπως π.χ. στα σκαλοπάτια και τους διαδρόμους. Στη συνέχεια προσπαθούμε να φωτίσουμε το χώρο με τέτοιο τρόπο ώστε να υπάρχει συνεχής οπτικός έλεγχος. Τέλος, τοποθετούμε φωτιστικά σώματα τονίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τόσο του φυτικού υλικού, όσο και των κατασκευών που υπάρχουν στο χώρο. Με τον φωτισμό επιτυγχάνεται εύκολα η αισθητική βελτίωση του κήπου μας, αφού αυτός αποκτά μια άλλη διάσταση και αποτελεί μια όμορφη θέα, αν είναι ορατός από κάποιο δωμάτιο.
Ο εξωτερικός φωτισμός αναδεικνύει τα φυτά και τις γωνίες στον κήπο
- Σχέδιο Άρδευσης. Ο κυριότερος παράγοντας για την προσαρμογή και την ανάπτυξη των φυτών είναι το νερό. Ο σχεδιασμός του αρδευτικού δικτύου αποτελεί την βάση του οικοδομήματος που λέγεται κήπος. Σκοπός μας είναι η εξασφάλιση της απαραίτητης ποσότητας νερού για την ανάπτυξη των φυτών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου οι απαιτήσεις αυξάνονται. Μια εύκολη λύση είναι η χρήση εκτοξευτήρων (pop-ups) η οποία εξασφαλίζει ομοιόμορφη κατανομή του νερού, αντοχή, ευελιξία στο πότισμα και το κυριότερο οικονομία στη χρήση του νερού.
Κατασκευή του κήπου
Το στάδιο της κατασκευής αποτελεί τη μεταφορά του σχεδίου μας στην πράξη. Ιδέες που είναι αποτυπωμένες σε μια κόλλα χαρτί παίρνουν σάρκα και οστά. Έτσι, η ικανοποίηση της δημιουργίας ενός κήπου, ο οποίος ολοκληρώνεται βήμα προς βήμα, γίνεται μεγαλύτερη όταν βιώνουμε την εναλλαγή και την εξέλιξη του στο πέρασμα του χρόνου. Οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν για την κατασκευή του κήπου είναι οι παρακάτω.- Χωματουργικές εργασίες. Η εργασία αυτή αποτελεί την αρχή της κατασκευής ενός κήπου. Πρώτα διαμορφώνεται το ανάγλυφο του εδάφους και στη συνέχεια ορίζονται τα επίπεδα και οι υψομετρικές διαφορές τους. Ένα κεκλιμένο έδαφος εισάγει ένα προσανατολισμό στο χώρο και προωθεί την κίνηση μέσα στον κήπο. Σε περιπτώσεις όμως όπου η κλήση του εδάφους είναι μεγαλύτερη από αυτή του 20% γίνεται απαγορευτική και καλό είναι να αποφεύγεται. Τέλος, προσθέτουμε πάντα ένα στρώμα χώματος που να εξασφαλίζει ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως τον σωστό αερισμό, την αποστράγγιση και την περιεκτικότητά του σε οργανική ουσία.
- Χάραξη. Η αποτύπωση του σχεδίου μας στις πραγματικές διαστάσεις του χώρου αποτελεί τη χάραξη. Εδώ ορίζουμε τα σημεία στα οποία υπάρχουν οι διάφορες κατασκευές, καθώς επίσης και τα σημεία εκείνα στα οποία θα τοποθετηθεί το φυτικό υλικό. Κατά τη διάρκεια της χάραξης και μέχρι αυτή να ολοκληρωθεί απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις μετρήσεις μας. Μόνο τότε το αποτέλεσμα που θα προκύψει αποτελεί πιστή αντιγραφή των σχεδίων σε πραγματική κλίμακα.
- Ολοκλήρωση Κατασκευών. Η πραγματοποίηση των κατασκευών που θέλουμε να έχει ο κήπος γίνεται μετά τη χάραξη. Τεχνητές λίμνες, γεφυράκια, πέργκολες, πλακόστρωτα, διάδρομοι κ.ο.κ. μπορούν να κατασκευαστούν σε αυτή τη φάση.
- Δίκτυο Ηλεκτροφωτισμού. Ολοκληρώνοντας τις κατασκευές του κήπου η εργασία μας συνεχίζεται με την ηλεκτρολογική εγκατάσταση. Εδώ τοποθετούνται οι γραμμές, ο κεντρικός πίνακας και συνδέονται τα φωτιστικά σώματα που έχουμε επιλέξει. Η σωστή ρύθμιση της κατεύθυνσης φωτός είναι αυτή η οποία θα μας οδηγήσει σε ένα ξεχωριστό και μοναδικό φωτισμένο τοπίο.
- Τοποθέτηση Δικτύου Άρδευσης. Στη φάση αυτή τοποθετούμε υπόγειους σωλήνες από PVC που αποτελούν το δίκτυο και τις γραμμές ποτίσματος. Εδώ έχουμε τη δυνατότητα επιλογής ενός πλήρους αυτοματοποιημένου συστήματος άρδευσης που διευκολύνει την διαδικασία αυτή ακόμα και κατά την απουσία μας.
- Φυτεύσεις. Έχοντας εξασφαλίσει έναν εύκολο τρόπο ποτίσματος μπορούμε να τοποθετήσουμε το φυτικό μας υλικό. Η διαδικασία αυτή απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ώστε τα φυτά να μην τραυματιστούν κατά τη διάρκεια της μεταφύτευσης. Τα φυτά φυτεύονται όλο το χρόνο, αρκεί να τοποθετηθούν στο έδαφος με τη μπάλα χώματος στην οποία έχουν ήδη αναπτυχθεί στο φυτώριο. Με τον τρόπο αυτό περιορίζουμε στο ελάχιστο το μεταφυτευτικό σοκ το οποίο υφίστανται. Καλό είναι να αποφεύγουμε περιόδους ακραίων συνθηκών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (καύσωνας) ή τους χειμερινούς (χιονοπτώσεις).
- Χλοοτάπητας. Ο κήπος στο σημείο αυτό έχει πάρει την τελειωτική του μορφή. Η τελευταία εργασία που έμεινε είναι η σπορά του χλοοτάπητα ώστε η εικόνα του να ολοκληρωθεί. Εκτός από την σπορά, είναι δυνατή και η τοποθέτηση έτοιμου χλοοτάπητα ο οποίος μας δίνει άμεσα μια ολοκληρωμένη πράσινη εικόνα.
| Εν …συντομία • Με βάση τον προσανατολισμό του οικοπέδου δημιουργείστε πολλούς καθιστικούς χώρους μέσα στον κήπο. Έτσι θα πετύχετε μια συνεχή εναλλαγή της εικόνας του κήπου κατά την διάρκεια της ημέρας. • Ο χώρος στάθμευσης πρέπει να εξυπηρετεί τουλάχιστον 2 με 3 οχήματα. • Υπολογίστε χώρο στάθμευσης για τα οχήματα των επισκεπτών. • Όταν η πισίνα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του οικοπέδου, η μέση θερμοκρασία στο μικροκλίμα του κήπου μειώνεται κατά 2 με 3 μονάδες τους καλοκαιρινούς μήνες. • Δημιουργείστε ψηλούς φυτικούς φράχτες στην βορινή πλευρά του κήπου. Με αυτόν τον τρόπο περιορίζονται οι βόρειοι ψυχροί άνεμοι. • Η χρήση αειθαλών θάμνων εξασφαλίζει την ολοκληρωμένη εικόνα ενός κήπου κατά τους χειμερινούς μήνες. • Κατά την διάρκεια του χειμώνα το χρώμα στον κήπο προσδίδεται με την χρήση εποχιακών ανθέων. • Χρησιμοποιήστε αρωματικά φυτά (δεντρολίβανο, λεβάντα, λεβαντίνη, αλθέα, αγριομάρανθος, χαμομήλι, μέντα, θυμάρι, βασιλικός) δίπλα σε καθιστικούς χώρους. Είναι ανθεκτικά στο κρύο χωρίς ιδιαίτερη καλλωπιστική φροντίδα. • Φωτίστε την κόμη των δέντρων με κατεύθυνση φωτός από κάτω προς τα πάνω. Ο κήπος θα αποκτήσει μια άλλη διάσταση. • Η εναλλαγή στο χρώμα που φωτίζει μια πισίνα ή ένα σιντριβάνι προκαλεί ηρεμία και γαλήνη. • Το λευκό χρώμα στον φωτισμό ενός κήπου προσδίδει μια ρεαλιστική απεικόνιση των χρωμάτων στα φυτά και τα υλικά του κήπου. • Κατά την εγκατάσταση του συστήματος άρδευσης εξασφαλίζουμε την σωστή τοποθέτηση των εκτοξευτήρων (pop-ups) βαθιά μέσα στο χώμα. Έτσι, αποφεύγονται οι βανδαλισμοί κατά τη διάρκεια της συντήρησης. • Δημιουργείστε μικρές κλίσεις στο έδαφος και λοφίσκους σε αφηρημένα και ελεύθερα σχήματα έτσι ώστε ο χώρος να μοιάζει περισσότερο στο φυσικό περιβάλλον. • Η χρήση έτοιμου χλοοτάπητα εξασφαλίζει τον περιορισμό των ζιζανίων στο ελάχιστο. www.gardenguide.gr |
