Η αρνητική εικόνα του εαυτού συμβάλλει στην συντήρηση ενός φαύλου κύκλου όπου το φαγητό χρησιμοποιείται ως διέξοδος στο πρόβλημα, ως συνήθεια ή τρόπος διαχείρισης συναισθημάτων λειτουργώντας σαν άλλοθι για βαθύτερα ψυχολογικά προβλήματα όπως άγχος και κατάθλιψη. Το άτομο κάνει συμβιβασμούς στην καθημερινότητα του και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Έτσι διατηρούνται ισορροπίες λόγω φοβίας διαταραχής των γνώριμων συνθηκών.
Η παχυσαρκία αποτελεί απειλή για τη σωματική υγεία καθώς ευθύνεται για υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, εγκεφαλικό επεισόδιο, στεφανιαία νόσο, άπνοια, οστεοαρθρίτιδα, αναπνευστικά προβλήματα και διάφορα είδη καρκίνων.
Το κάθε άτομο αναπτύσσει διαφορετική σχέση με το φαγητό και δίνει άλλη σημασία και λειτουργία σε αυτό. Σημαντικό αλλά όχι καθοριστικό ρόλο παίζει μια βιολογική προδιάθεση. Το αν η εξέλιξη της οδηγήσει σε παχυσαρκία ορίζεται από τη σκέψη, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό. Η οικογένεια συμβάλλει αρκετά όπως επίσης και οι συνήθειες της κάθε κοινωνίας σε συνδυασμό με την προσωπικότητα και την προσαρμοστικότητα του ατόμου. Είναι συνηθισμένο για το άτομο να τρέφεται βάσει των θέλω και όχι τόσο της ανάγκης του σώματος. Τα άτομα με παχυσαρκία όπως και με τις υπόλοιπες διαταραχές πρόσληψης τροφής έχουν μια υπερβολική ενασχόληση με το φαγητό, την εικόνα του σώματος τους, την ποσότητα και την ποσότητα του φαγητού. Υποφέρουν από ενοχές ότι δεν κάνουν το κοινωνικά αποδεκτό και έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση.
Σημαντικό λοιπόν ρόλο στην αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής, παίζει όχι μόνο μια δομημένη δίαιτα αλλά και η αλλαγή της συμπεριφοράς, των σκέψεων και των συναισθημάτων απέναντι στο φαγητό. Μια από τις πιο ενδεδειγμένες ψυχοθεραπευτικές μεθόδους είναι η Γνωστική Συμπεριφορικη Θεραπεία (ΓΣΘ) είναι βραχείας διάρκειας (8-15 συνεδρίες) και στοχεύει στην αλλαγή των σχετικών με τη διατροφή και τη φυσική άσκηση συμπεριφορών. Μέσω στοχευόμενων στρατηγικών το άτομο καταγράφει σε ένα ημερολόγιο τις σχετικές με τη δίαιτα και τη διατροφή συμπεριφορές. Εντοπίζει και αναγνωρίζει τις καταστάσεις υψηλού κινδύνου και τις αποφεύγει. Ο θεραπευτής επίσης βοηθάει το άτομο να αλλάξει τους μη ρεαλιστικούς στόχους και τις λανθασμένες πεποιθήσεις πάνω στην απώλεια του βάρους και την εικόνα του σώματος και τέλος αναπτύσσει ένα δίκτυο κοινωνικής υποστήριξης.
Αυτού του είδους η θεραπεία βοηθά στην αλλαγή όχι μόνο των διατροφικών συνηθειών και των συμπεριφορών που αποσκοπούν στον έλεγχο του βάρους, αλλά και στην τροποποίηση των πεποιθήσεων του ατόμου σχετικά με άλλες διαστάσεις, όπως η αυτοεκτίμηση και η έμμονη ενασχόληση με το σχήμα και το βάρος του σώματος. Προτεραιότητα της παρέμβασης είναι η επιστροφή σε ένα κανονικό πρόγραμμα διατροφής. Στόχος είναι να διατηρηθεί σταθερό το βάρος του σώματος, με τρία προγραμματισμένα γεύματα την ημέρα, χωρίς το άτομο να βιώνει υπερβολική πείνα ή να προβαίνει σε αντισταθμιστικές συμπεριφορές. Μόλις αποκατασταθεί ο αυτοέλεγχος, η προσοχή στρέφεται σε σκέψεις και συναισθήματα που συντελούν στη διατήρηση του προβλήματος και σε άλλες προσωπικές δυσκολίες που πιθανώς σχετίζονται με αυτό.
Ο συνδυασμός συμπεριφοριστικών στρατηγικών με γνωστικές αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα διατήρησης της απώλειας βάρους καθότι το άτομο αλλάζει αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα που σχετίζονται με το φαγητό, την εικόνα του σώματος του αλλά και την αντιμετώπιση της διατροφής και της άσκησης σαν κάτι απαραίτητο και βοηθητικό.
Στο τέλος της θεραπείας το άτομο έχει μάθει να ελέγχει τα εξωτερικά ερεθίσματα μέσω της συστηματικής παρακολούθησης και καταγραφής των συμπεριφορών, των συναισθημάτων και των σκέψεων – στόχων της καθημερινής διατροφής, των θερμίδων και των δραστηριοτήτων σε μορφή ημερολογίου και εντοπισμός των ερεθισμάτων από το περιβάλλον. Γίνεται μια γνωστική αναπροσαρμογή των στόχων, αντικαθιστώντας τις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα με πιο θετικά και κατά συνέπεια με ένα πιο υγιές τρόπο ζωής. Το άτομο μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα του όπως άγχος και κατάθλιψη από τα πιο διευρυμένα χαρακτηριστικά των διαταραχών πρόσληψης τροφής και σημαντικά αίτια για την μονιμότητα τους. Μέσω της κοινωνικής υποστήριξης το άτομο ενθαρρύνεται στην οργάνωση ενός πιο αποτελεσματικού κοινωνικού δικτύου υποστήριξης καθώς σημαντική είναι η υποστήριξη των ανθρώπων του περιβάλλοντος του ασθενούς. Η εισαγωγή της φυσικής άσκησης είναι ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας για την θεραπεία της παχυσαρκίας αλλά και την αντιμετώπιση του άγχους.
