Οι πρώτες ημέρες τόσο στην κλινική, όσο και στο σπίτι είναι φορτισμένες καθώς το άγχος, η κούραση, η συναισθηματικά ευάλωτη κατάσταση της μητέρας σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του μωρού και την οικογενειακή κατάσταση έχουν επιπτώσεις στην ψυχολογία της.
Μέχρι ενός σημείου μια τεταμένη ατμόσφαιρα είναι κάτι το φυσιολογικό, για κάποιες γυναίκες όμως η αδυναμία προσαρμογής και ψυχικής ισορροπίας παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις αγγίζοντας τα όρια της κατάθλιψης.
Οι γυναίκες αυτές δεν είναι απλά νευρικές ή συναισθηματικά ευάλωτες.
Η γέννηση του παιδιού τις έχει οδηγήσει σε ένα «ψυχικό τέλμα», η ψυχολογική τους αναστάτωση ξεφεύγει από τα όρια του φυσιολογικού καθιστώντας τες πολλές φορές μη ικανές να ανταποκριθούν στο καθημερινό τους πρόγραμμα και συμβαίνει συχνά να είναι επικίνδυνες για τον εαυτό τους αλλά και για το μωρό!
Η κατάθλιψη αυτή μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα διαφόρων αιτιολογικών παραγόντων (θα τους δούμε παρακάτω) και μπορεί να ξεπεραστεί με τη βοήθεια ειδικού αλλά και σωστή στήριξη από την οικογένεια προς την μητέρα.
Αιτίες
Γιατί εμφανίζεται η κατάθλιψη αυτή; Υπάρχουν αιτιολογικοί συνδυασμοί που συμβάλλουν στην εμφάνιση της; Οι παρακάτω καταστάσεις, είναι αυτές που συνήθως ευθύνονται για την εμφάνιση της.- Υπάρχουν παρόμοια περιστατικά σε πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος.
- Υπερκόπωση και έλλειψη ύπνου
- Ορμονολογικές διαταραχές
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αναμνήσεις από τους γονείς. Η περιγραφή των παππούδων για τη δική τους εμπειρία με λάθος τρόπο, μπορεί να αγχώσει μια ήδη φορτισμένη μητέρα ειδικά αν πρόκειται για το πρώτο της παιδί.
- Οι τελειομανείς γυναίκες είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν κατάθλιψη μετά τη γέννα. Έχουν συνηθίσει να αποδίδουν με το μέγιστο δυνατό των ικανοτήτων τους στο σπίτι και τον επαγγελματικό χώρο, κάτι που είναι ανέφικτο αμέσως μετά τη γέννα.
Οι γυναίκες αυτές βλέπουν πως η απόδοση τους μειώνεται, δεν δέχονται πως λόγω της κατάστασης πρέπει να κάνουν κάποιες προσωρινές «θυσίες» και κατηγορούν τον εαυτό τους ή βιώνουν πολύ έντονα αρνητικά συναισθήματα.
- Ύπαρξη κάποιου σχετικού γεγονότος που προκαλεί στη μητέρα έντονη θλίψη πχ. αν μια μητέρα χάσει το πρώτο της παιδί είναι πιθανό μετά τη γέννηση του δεύτερου να «ξαναζήσει» τη γέννηση και το θάνατο του πρώτου παιδιού, φέρνοντας στη μνήμη της στιγμές που θα την οδηγήσουν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση
- Προβλήματα με τον σύζυγο πχ. έλλειψη κατανόησης και επικοινωνίας
- Σοβαρά οικογενειακά προβλήματα.
- Απουσία του πατέρα του παιδιού. Οι ανύπαντρες μητέρες βιώνουν αφενός την εγκατάλειψη και αφετέρου ενοχές, άγχος και έντονη ανησυχία για το κοινωνικό στίγμα με αποτέλεσμα να φορτίζονται πολύ περισσότερο συναισθηματικά.
Συμπτώματα επιλόχειας κατἀθλιψης
Όταν η μητέρα παρουσιάζει τα ακόλουθα συμπτώματα, μάλλον… «χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου»:- Συνεχείς αλλαγές διάθεσης
- Έντονο συναίσθημα άγχους
- Επίμονη ανησυχία
- Επιθετικότητα προς το μωρό
- Παραμέληση του εαυτού της. πχ. τη μητέρα δεν την ενδιαφέρει η εμφάνιση της ορισμένες φορές σε ανησυχητικό επίπεδο, όχι απλά τα ρούχα της αλλά ούτε το αν θα κάνει μπάνιο, αν θα χτενίσει τα μαλλιά της…
- Προβλήματα επικοινωνίας. Πολλές φορές μοιάζει «χαμένη», βυθισμένη στις σκέψεις της.
- Προβλήματα με την οργάνωση, ακολουθία καθημερινού προγράμματος
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Έλλειψη ενέργειας
- Προβλήματα ύπνου
- Προβλήματα στη διατροφή(βουλιμία ή ανορεξία)
- Απουσία σεξουαλικής επιθυμίας
- Συνεχές κλάμα και παράπονο
Αντιμετώπιση επιλόχειας κατάθλιψης
Πώς μπορεί να βοηθηθεί μια γυναίκα που πάσχει από επιλόχειο κατάθλιψη; Η συμβολή του ειδικού καθώς και η υποστήριξη της οικογένειας είναι απαραίτητα για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης.Τι μπορεί να κάνει η οικογένεια και κυρίως ο σύζυγος
Οπλιστείτε με υπομονή και προσπαθήστε να δείξετε κατανόηση τόσο στις όμορφες όσο και τις άσχημες ημέρες.Η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά. Το ενδιαφέρον για εκείνη. Με μικρά πράγματα μπορείτε να κάνετε έναν άνθρωπο να νιώσει σημαντικός. Αυτό το έχουν ανάγκη οι γυναίκες σε αυτή τη φάση.
Ακόμη και ένα λουλούδι ίσως τις κάνει να αισθανθούν καλύτερα. Συντονίστε το πρόγραμμα σας με τη νέα πραγματικότητα.
Ένα μωρό αλλάζει τα «νερά» του σπιτιού. Βοηθήστε τη μητέρα, ξεκουράστε τη με όποιο τρόπο μπορείτε.
Συμβουλευτείτε έναν ειδικό που αφενός θα σας βοηθήσει να καταλάβετε καλύτερα την κατάσταση και αφετέρου θα σας παρέχει βοήθεια στην αντιμετώπιση της.
Εάν κριθεί απαραίτητο (δείτε ότι τίποτε δεν βοηθάει), συνοδεύστε τη γυναίκα σας σε κάποιο ειδικό (μάλλον ψυχολόγο) στην περίπτωση που νιώθει άβολα να πάει μόνη της και μόνο αν το επιθυμεί.
Γενικώς κρατήστε της συντροφιά αν δεν θέλει να μείνει μόνη της.
Αποφύγετε συμβουλές του τύπου «μπόρα είναι θα περάσει» «δεν είσαι η μόνη που της συμβαίνει αυτό», ή «πως τα καταφέρνουν οι άλλες γυναίκες»! Μόνο βοήθεια δεν προσφέρετε με αυτόν τον τρόπο. Το πιθανότερο είναι να την αγχώσετε και να την απογοητεύσετε περισσότερο.
Βοηθήστε την με το μωρό και με τις δουλειές του σπιτιού. Δείτε τη γυναίκα σας σαν σύντροφο και φίλη και όχι μόνο σαν μητέρα του παιδιού σας.
Σε ότι αφορά τις ίδιες τις μητέρες:
Φέρατε στον κόσμο μια ζωή, έργο ανεκτίμητης αξίας που αξίζει κάποιες προσωρινές «θυσίες».Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να προσαρμοστεί και να είστε σίγουρες πως θα ξαναβρείτε τις ισορροπίες σας. Εξάλλου τι αξίζει περισσότερο; ένα άψογο, καθαρό αλλά βουβό σπίτι ή ένα σπίτι που σφύζει από ζωή και ας έχει δαχτυλιές στο τραπεζάκι του σαλονιού από το μωρό σας που επεξεργάζεται τα πάντα;
Οι άνθρωποι σας χαμογελούν, σας αγκαλιάζουν, σας αγαπούν, τα αντικείμενα όχι.
Εάν το οικογενειακό σας περιβάλλον θεωρήσει ότι χρειάζεστε υποστήριξη από κάποιον ειδικό, είναι για το καλό σας και για το καλό όλης της οικογένειας, οπότε και πρέπει να έχετε αυτή την βοήθεια.
Μπορεί σε μια γυναίκα με επιλόχειο κατάθλιψη να δοθεί και φαρμακευτική αγωγή. Εάν ο γιατρός σας θεωρεί ότι πρέπει, παραμερίστε τον φόβο για το ότι τα αντικαταθλιπτικά χάπια θα σας εθίσουν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τέτοιου είδους χάπια είναι συχνά η λάθος χρήση τους. Ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει και στην περίπτωση που θηλάζετε θα σας δώσει κάτι που ενδείκνυται.
Στην περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής, δώστε βάρος στην σωστή πληροφόρηση και διασταυρώστε εάν είναι δυνατόν γνώμες γιατρών.
Εάν η κατάσταση δεν είναι τόσο σοβαρή, μπορείτε να δείτε και το ενδεχόμενο εναλλακτικών θεραπειών (ομοιοπαθητική, ρεφλεξολογία, αρωματοθεραπεία…).
Όλοι γνωρίζουμε ότι το να συζητάτε ένα πρόβλημα κάνει καλό. Φυσικά και μπορείτε να μοιραστείτε το πρόβλημα σας με τον σύζυγο ή με μια φίλη, αλλά μην απογοητευτείτε αν έχουν δυσκολίες να σας καταλάβουν.
Μιλήστε με τον γιατρό σας και ίσως μπορέσει να σας συστήσει κάποιον ψυχολόγο ή ανάλογα εκπαιδευμένο άτομο το οποίο μέσω της εμπειρίας του θα σας βοηθήσει σίγουρα.
Η διατροφή είναι ένα κομμάτι που έχει αποδειχτεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο. Ειδικοί συμφωνούν ότι η ποιοτική διατροφή συμβάλει σημαντικά σε μία καλύτερη διάθεση, άσχετα από το γεγονός ότι στην φάση που είστε προσφέρει σε κάθε τομέα (σωστή διατροφή για τον θηλασμό, για την υποστήριξη της σωματικής σας υγείας…).
Η υπερκατανάλωση σοκολάτας μπορεί να μην ανήκει στο πλαίσιο μιας καλής διατροφής, αλλά εάν νιώθετε ότι σας κάνει καλό μην διστάσετε!
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι συχνά ένα γεγονός που δεν θα περάσει «από μόνο του»! Η κατάθλιψη μπορέι να γίνει ασθένεια και ως τέτοια πρέπει τότε να αντιμετωπιστεί.
Χρειάζεται υποστήριξη από κάποιον ειδικό, ίσως και φαρμακευτική αγωγή και υποστήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον της μητέρας.
