Σχεδόν όλες οι μητέρες (πάνω από 97.5%) γαλακτοφορούν με επάρκεια και είναι ικανές από τη φύση να θηλάσουν τα παιδιά τους με επιτυχία και να διατηρήσουν τη γαλουχία. Η φύση έχει προβλέψει ώστε η παραγωγή του μητρικού γάλακτος να είναι ανάλογη με τις ανάγκες τόσο του νεογέννητου, όσο και του βρέφους. Το μέγεθος του μαστού δεν έχει καμία σχέση με την ικανότητα παραγωγής γάλακτος. Το καλύτερο γάλα για κάθε νεογέννητο είναι το γάλα του είδους του, δηλ. το γάλα της μάνας του. Για τον άνθρωπο το καλύτερο γάλα είναι το γάλα της γυναίκας, δηλ. το μητρικό γάλα. Το μητρικό γάλα είναι η μοναδική τροφή που προσφέρει στο νεογέννητο και στο βρέφος τις απαραίτητες ουσίες, στις κατάλληλες αναλογίες και στη σωστή σύνθεση.
Τα λευκώματα του μητρικού γάλακτος είναι ανώτερης βιολογικής αξίας. Τα λίπη του απορροφώνται καλύτερα, είναι ευκολοχώνευτα και κυριαρχούν τα ακόρεστα λιπαρά οξέα. Οι υδατάνθρακες του γυναικείου γάλακτος είναι μοναδικοί. Προσφέρουν ενέργεια, παίζουν σπουδαίο ρόλο στην προφύλαξη του παιδιού από λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος και στη φυσιολογική ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος. Τα άλατα ασβεστίου και φωσφόρου, ο σίδηρος βρίσκονται σε μικρότερη περιεκτικότητα από ό,τι στο αγελαδινό γάλα –στην τεχνητή διατροφή χρησιμοποιείται το γάλα της αγελάδας– αλλά απορροφώνται πιο εύκολα και χρησιμοποιούνται καλύτερα από τον βρεφικό οργανισμό. Γι’ αυτό η αναιμία, η ραχίτιδα, η τετανία εμφανίζονται σπανιότερα στα παιδιά που θηλάζουν.
Οι βιταμίνες εξαρτώνται από το διαιτολόγιο της μητέρας. Οι Α και C είναι σε μεγαλύτερη περιεκτικότητα από ό,τι στο αγελαδινό γάλα και προστατεύουν τα μωρά από διάφορες ασθένειες.
Ειδικές ουσίες, οι επιδερμικοί και νευρικοί παράγοντες αύξησης που βρίσκονται στο μητρικό γάλα συμβάλλουν στην ωρίμανση του πεπτικού και του νευρικού συστήματος.
Τα αμυντικά στοιχεία του μητρικού γάλακτος, δηλ. οι ανοσοσφαιρίνες, οι αντισταφυλοκοκκικοί παράγοντες, η λυσοζύμη, η λακτοσφαιρίνη, ο γαλακτοβάκιλλος, προφυλάσσουν το νεογέννητο και το βρέφος από πολλές ασθένειες.
Αλλεργικές καταστάσεις, όπως το συνάχι, άσθμα, έκζεμα, διάρροιες είναι σπανιότερες σε παιδιά που θηλάζουν.
Για το πρόωρο νεογέννητο το γάλα της μητέρας του είναι η μοναδική, η ιδανική τροφή. Έρευνες έδειξαν ότι το γάλα των μητέρων που γεννούν πρόωρα νεογνά έχει περισσότερα λευκώματα, αντισώματα, λίπη και άλατα από το γάλα των μητέρων που γεννούν τελειόμηνα νεογνά. Για τον λόγο αυτό δεν θα πρέπει να γίνεται διακοπή γαλουχίας στις μητέρες που γεννούν πρόωρα μωρά.
Το γυναικείο γάλα δεν είναι μόνο αναντικατάστατη τροφή αλλά και πολύτιμο μέσο για το αμυντικό του σύστημα.
Τα παιδιά που θηλάζουν σπάνια παθαίνουν γαστρεντερίτιδες, ωτίτιδες, βρογχίτιδες και είναι περισσότερο ανθεκτικά σε ορισμένους ιούς. Μελέτες και έρευνες σε όλο τον κόσμο απέδειξαν ότι με το μητρικό γάλα ελαττώθηκε πολύ η νοσηρότητα και η θνησιμότητα των παιδιών.
Το μητρικό γάλα δεν έχει μικρόβια γιατί το παιδί το παίρνει απευθείας από τον μαστό της μητέρας του. Δεν θέλει προετοιμασία. Είναι έτοιμο κάθε στιγμή που το χρειάζεται το μωρό στην κατάλληλη θερμοκρασία και αναλογία.
Το μητρικό γάλα είναι μοναδικός θησαυρός που προσφέρεται δωρεάν.
Ο μητρικός θηλασμός είναι το θεμέλιο της ψυχικής υγείας του παιδιού και σφυρηλατεί γερούς δεσμούς ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί. Την ώρα του θηλασμού το παιδί εκτός από τις πολύτιμες ουσίες που παίρνει για τη θρέψη του, δέχεται και πάρα πολλά ερεθίσματα. Έρχεται σε στενή επαφή με το δέρμα και τη ζεστασιά της μητέρας του, μυρίζει τον μαστό της και τον χαϊδεύει, ακούει τους κτύπους της καρδιάς της, την κοιτάζει κατάματα.
Αλλά και η μητέρα που θηλάζει αισθάνεται ολοκληρωμένη ως γυναίκα, που βοηθά το παιδί της να μεγαλώσει σωστά. Έτσι, ο θηλασμός δημιουργεί έναν ιδιαίτερο θερμό και ευχάριστο δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού.
Πέραν όμως από αυτό, τα δώρα του μητρικού θηλασμού για τη μητέρα, την οικογένεια, την κοινωνία και την Πολιτεία είναι πολλά: Η μήτρα της γυναίκας επανέρχεται γρηγορότερα στη φυσιολογική της κατάσταση, με τις συσπάσεις που δημιουργούνται με τον θηλασμό. Η μητέρα αποκτά γρηγορότερα το φυσιολογικό της βάρος, όταν θηλάζει, χάνοντας ευκολότερα τα κιλά που πήρε στην εγκυμοσύνη. Επίσης, προάγεται η ψυχική υγεία του νεογνού κατά την περίοδο της λοχείας.
Ο θηλασμός είναι ο γρηγορότερος και ευκολότερος τρόπος σίτισης του βρέφους, αφήνοντας στη μητέρα περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Ο μητρικός θηλασμός είναι οικολογικός: αστείρευτος πόρος, ευεργετικός για τον πλανήτη και το παιδί. Μειώνεται η νοσηρότητα, έχουμε περισσότερα γερά παιδιά. Μειώνονται τα έξοδα φαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης.
Ο μητρικός θηλασμός είναι οικονομικός αφού δεν υπάρχουν έξοδα για την αγορά ξένου γάλακτος.
Στις μέρες μας, η προάσπιση, η υποστήριξη και η προαγωγή του μητρικού θηλασμού είναι στόχος προτεραιότητας σε υπό ανάπτυξη ή σε αναπτυγμένες χώρες, σε μοντέρνες ή παραδοσιακές κοινωνίες.
Ενδεικτικό της σπουδαιότητας του μητρικού θηλασμού είναι το γεγονός ότι η UNICEF και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ξεκίνησαν το 1992 την πρωτοβουλία «Νοσοκομεία Φιλικά προς τα Βρέφη» (Στην Ελλάδα δεν έχουμε κανένα!!!).
Το «Φιλικό προς τα Βρέφη Νοσοκομείο» δεν χωρίζει τη μητέρα από το μωρό της μετά τη γέννηση. Εστιάζει στις ανάγκες τους και επιτρέπει στη μητέρα να φροντίσει το παιδί της. Είναι ένας χώρος όπου ο θηλασμός προωθείται συνέχεια. Ένα «Νοσοκομείο Φιλικό προς τα Βρέφη», είναι ένα πρώτο βήμα, ένας κόσμος φιλικός προς τα παιδιά, είναι ο απώτερος στόχος.
Η διεθνής κοινότητα, για να προαγάγει τον θηλασμό, καθιέρωσε την Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού μέσα στον Αύγουστο. Λόγω καιρικών ιδιαιτεροτήτων, στην Ελλάδα από το 1996 γιορτάζεται κάθε χρόνο από 1 έως 7 Νοεμβρίου.
